กำนัน-ผู้ใหญ่บ้าน-ผู้ช่วย สารวัตรแพทย์ ผู้นำที่ใกล้ชิดพี่น้องประชาชนที่สุด คือผู้เสียสละอย่างแท้จริง ทั้งที่ค่าตอบแทนแสนถูก เด็กตีกัน ผัวเมียทะเลาะกัน จะดึกดื่นแค่ใหนก็ต้องไป น้ำประปาไม่ไหล ไฟดับ และ ทีมงาน ผู้ช่วย ชรบ. อสม. อปพร.ถ้ามี งานตาย งานวัด งานบวช ลูกบ้าน ยิ่งคนต่างจังหวัดจะเข้าใจดี
วันนี้ (10 สิงหาคม 2565) ที่ หอประชุมที่ว่าการอำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น นายชัชวาล ก้านจักร นายอำเภอภูเวียง พร้อมด้วยหัวหน้าส่วนราชการ กำนันผู้ใหญ่บ้าน แพทย์ประจำตำบล สารวัตรกำนัน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ประธานชมรมกำนันผู้ใหญ่บ้าน ในระดับอำเภอ ดำเนินการเนื่องใน “วันกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน” ประจำปี 2565 ประกอบด้วย การประกอบพิธีทางศาสนา การอ่านสารส่งความปรารถนาดี ฯ การมอบรางวัลและประกาศเกียรติคุณให้แก่กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ที่ได้รับรางวัลชั้นที่ 2 แพทย์ประจำตำบล สารวัตรกำนัน และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ชั้นที่ 1 และชั้นที่ 2 รวมทั้งจัดกิจกรรมสาธารณประโยชน์ โดยพิจารณาตามความเหมาะสมและสอดคล้องกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) ในพื้นที่
นายชัชวาล ก้านจักร นายอำเภอภูเวียง กล่าวว่าด้วยวันที่ 10 สิงหาคม 2435 เป็นวันที่ได้มีการจัดตั้งสถาบันกำนันผู้ใหญ่บ้าน ขึ้นเป็นครั้งแรกในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยทรงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ (เสนาบดีกระทรวงมหาดไทยคนแรก) ทดลองจัดระเบียบการปกครองระดับตำบล หมู่บ้าน ขึ้นเป็นครั้งแรก ณ ที่ว่าการอำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เพื่อเป็นการน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ และเป็นการเน้นให้เห็นความสำคัญของกำนันผู้ใหญ่บ้าน ซึ่งเป็นผู้มีบทบาทสำคัญยิ่งในการปฏิบัติภารกิจ บำบัดทุกข์ บำรุงสุข ให้แก่ประชาชน กระทรวงมหาดไทยจึงกำหนดให้วันที่ 10 สิงหาคมของทุกปี เป็น “วันกำนันผู้ใหญ่บ้าน”
เมื่อวันที่ 10 สิงหาคม พ.ศ.2435 (ร.ศ.111) ถือกำเนิดผู้ใหญ่บ้านและกำนันคนแรกของประเทศไทย พระยารัตนกุลอดุลยภักดี หรือ นายจำรัส รัตนกุล โดยวิธีให้ราษฎรเลือกผู้ใหญ่บ้าน และให้ผู้ใหญ่บ้านในตำบลเลือกกันเองเพื่อเป็นกำนัน นับเป็นจุดเริ่มแรกของการปกครองในระบอบประชาธิปไตย โดยกระทรวงมหาดไทย ได้ประกาศให้วันที่ 10 สิงหาคม ของทุกปีเป็นวันกำนันผู้ใหญ่บ้าน
การทำหน้าที่ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ฯลฯ เป็นกลไกสำคัญในระบบการปกครองท้องที่ เชื่อมโยง และขับเคลื่อนนโยบายของทางราชการ อีกทั้งเป็นตัวแทน และผู้นำพี่น้องประชาชนในตำบล หมู่บ้าน อยู่เคียงข้างคอยรับฟังทุกข์สุข ไกล่เกลี่ย แก้ไขปัญหาความเดือดร้อนด้วยปณิธาน “บำบัดทุกข์ บำรุงสุข” เพื่อประชาชนเป็นสำคัญ ภายใต้พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พระพุทธศักราช 2457 ซึ่งแม้มีความเก่าแก่ยาวนาน แต่ยังคงสอดรับ กับสถานการณ์โลกปัจจุบัน
โดยเห็นได้จากช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) ซึ่งส่งผลกระทบต่อสภาพชีวิตความเป็นอยู่ เศรษฐกิจ และสังคมทุกระดับอย่างหนักหน่วง กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน นอกจากทำหน้าที่ในการป้องกันโรคร้ายตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พระพุทธศักราช 2457 แล้ว ยังมีหน้าที่ในการแก้ไขปัญหาความทุกข์ยาก การป้องกัน และมาตรการเยียวยา รวมทั้งการนำมาตรการต่างๆ จากภาครัฐที่ได้กำหนดไว้ นำมาปรับใช้ช่วยเหลือพี่น้องประชาชนอย่างทั่วถึงในฐานะผู้นำหมู่บ้าน
“10 สิงหาคม 2565 ครบรอบ “130 ปีวันกำนันผู้ใหญ่บ้าน” กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ขอเป็นกำลังใจให้กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน แพทย์ประจำตำบล สารวัตรกำนัน และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน รวมทั้งคณะกรรมการหมู่บ้านทุกท่าน ในการทำหน้าที่ “บำบัดทุกข์ บำรุงสุข” ด้วยความเพียรพยายาม อดทน มุ่งมั่นตั้งใจ จวบจนกระทั่งพี่น้องประชาชน “ทุกข์น้อยลง สุขมากขึ้น” มาอย่างยาวนานในวันนี้”นายชัชวาล์ กล่าว.
